ت، می‌توانند هیجان انگیز و برانگیزاننده باشند. انسانِ با آیین است که بار زمان را تاب می‌آورد.
آیین به مکانی که در آن اجرا می‌شودف زیباییِ اساطیری می‌بخشد. نوروز آیینی مرتبط با زمان است. این ارتباط اما ارتباطی خطی و یک سویه نیست. آیین به زمان حجم می‌دهد و آن را از خطی بودن و گذشته شدن نجات می‌بخشد و در عین حال توالی زمان و گذر فصل‌هاست که آیینی چون نوروز را باعث می‌شود و به آن هویت می‌دهد.
آیین، امروزه تنها مرهم بر دردهایِ ناشی از زمان و رنج‌های روحِ زخم خورد. از زمانِ آدمی‌است که هر کس، همه چیز و باز همه چیز را در معرض پیری و فرسودگی می‌بیند.
انسان چون خود همواره با مقوله زمان درگیر است و در چنبره ان گرفتار دوست دارد که نوع برخورد، آداب، آیین‌ها ارتباط دیگری را با زمان ببیند و از آن بهره برد، این یکی از دلایلِ گردشگری مبتنی بر آیین‌های ویژه است.
در این نوشتار، میزان جذب جهانگرد با تکیه برآیین نوروز در شیراز از نظر علم مردم‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی است و روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی، مشارکتی و کتابخانه‌ای هست. روش گردآوری اطلاعات میدانی این پژوهش نتیجه سال‌ها مطالعه، مسافرت، مصاحبه، عکسبرداری و حضور و زندگی در شهر شیراز است.
کلیات پژوهش
1-1- بیان مسئله
کشور ایران سرزمینی است با تاریخی کهن و سرشار از تنوع قومی و آکنده از فرهنگ های گوناگون و به هم پیوسته است. جلوه های تمدنی، تاریخی، دینی و فرهنگی موجود در ایران، آن را به منطقه ای در جهان مبدل ساخته؛ که از نظر ویژگی های فولکوریک و آیینی منحصر به فرد و شاخص است و این الگوهای خاص فرهنگی که شامل آداب و رسوم، لباس، جشن ها، شیوه های زندگی، اعتقادات مذهبی و.. برای گردشگران بسیار جالب اند. جشن ها و آئین های ملی مانند نوروز، چهارشنبه سوری، شب یلدا، گلاب گیران، جشن انار، زعفران، سوگواریها و برخی جشن های باستانی با تاریخ و گذشته ملت ایران پیوستگی یافته اند و در اثر گذشت زمان و نقش های ماندگار به آئین های پایدار ملی تبدیل شده اند.مراسم و آئین های هر قومی آئینه ای است از چگونگی اعتقادات، فرهنگ، تاریخ، اسطوره و آداب عمومی که ملت ها و اقوام با پرورش و تکامل آن ها ضمن حفظ هویت و توسعه فرهنگی به انتقال تجارب خود به نسل های بعدی و به دیگر ملت ها و اقوام مبادرت می ورزند و راز بقای خود را دوام و قوام می بخشند.امروزه شناخت جزئیات مربوط به انواع مراسم و آئین ها، از طریق روش شناسی و بررسی های علمی دانش مردم شناسی دامنه وسیع تری یافته است.
در برخی از کشورها با بررسی ریشه ها، پیدایش، سابقه تاریخی، نحوه و زمان انجام هر یک از آنها، مراسم جالب توجه را به یک پدیده فرهنگی روزآمد تبدیل کرده اند و با بازپیرایی و بازآرایی آنها، جشنواره های گوناگونی را سازماندهی نموده و در تقویم مراسم ملی و قومی به شکل جشنواره ها و فستیوال‌ها گنجانیده اند، که ضمن کمک به بازشناسی هویت ملی، مورد بهره برداری صنعت گردشگری نیز قرار می گیرند وبه علت تفاوتی که در الگوهای خاص فرهنگ ایرانی با دیگر نقاط دنیا وجود دارد، فرهنگ ایرانی برای عمده گردشگران جهان بخصوص اروپایی و آمریکایی بسیار جذاب است حتی به علت پهناور بودن کشور ایران این الگوها برای خود مردم ایران نیز دارای جذابیت است که با یک برنامه ریزی اصولی به خوبی می توان از توانایی ها و قابلیت های کشور ایران که در این زمینه نیز بسیار غنی می باشد نهایت استفاده را برد، هم در جهت رونق صنعت جهانگردی و هم در جهت معرفی میراث فرهنگی ایران و ویژگی هایی که فرهنگ ایرانی دارد.در این خصوص می توان با معرفی زمینه های خاص گردشگری مردم شناسی و یا به تعبیر دیگر گردشگری فرهنگی گامی اساسی در جهت بهبود، معرفی و رونق صنعت گردشگری و مردم شناسی ایرانی برداشت که در این پژوهش بعنوان نمونه آئین نوروز در شهر شیراز انتخاب و مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته است و دلیل انتخاب آن بخاطر قابلیت ها و توانمندی های موثر استان فارس و شیراز در جذب جهانگرد می باشد.سرزمین زیبا و دل انگیز فارس یا پارس مهد تمدن و فرهنگ کهن ایرانی و یکی از با شکوه ترین پایتخت های مشرق زمین در طول تاریخ بوده است و استان فارس از جمله مناطق بسیار دیدنی، ممتاز و مشهور ایران است و شیراز نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری ایران با جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی فراوان، همواره گردشگران بسیاری را به‌سوی خود فرا می‌خواند و برای گردشگران داخلی و خارجی شناخته شده‌است. شهر شیراز به شهر شعر در ایران معروف است واز لحاظ فرهنگ مردمی دارای آداب و رسوم فراوانی می باشد و آیین نوروز در شیراز بخاطر وجود تخت جمشید و فرهنگ خاص مردم باشکوه برگزار می شود و عشایر فارس و لباس های محلی یکی از زیباترین جاذبه های فرهنگی وآوازه ی آن تا دوردست ها رفته و امروزه به یکی از مهم ترین جاذبه های فرهنگی این دیار تبدیل شده است و به نوبه خود دارای سوغات و صنایع دستی متنوع و اصیل می باشد که مسافران دست خالی برنگردند.
اهمیت این پژوهش زمانی آشکار می‌شود که کاربردی شدن دانش مردم شناسی را طی دهه های اخیر در نظر بگیریم و بدانیم که از آن جا که ما در دوره ای به سر می بریم که علوم اجتماعی و علوم انسانی به شدت کاربردی شده اند؛ ناگزیریم که به عرصه های دانش مردم شناسی نیز نگاهی کاربردی داشته باشیم تا پاسخگوی نیازها و مشکلات جامعه امروز باشد و این موضوع از این جهت دارای اهمیت است که موجب افزایشوتکمیلدرآمدمالی، بهبود، تسهیلات‌وامکانات،ایجادامکان‌سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه حفظ مناطق حفاظت شده طبیعی و فرهنگی، جلوگیری از مهاجرت جمعیت محلی، بالارفتن آگاهی جهانگردان ومردم محلی در مورد ضرورت حفظ محیطزیست و ارزشهای فرهنگی‌و اجتماعی، تسهیل و امکان تجاری شدن تولیدات محلی از نظر کیفیت و ایجاد امکانات، تبادل عقاید و رسوم و روشهای زندگی می‌شود.در ایران در مقایسه با عظمت و غنای تمدن و فرهنگِ ملی و قومی شکل گرفته از خرده فرهنگ‌های گوناگون و متنوع؛ اطلاع رسانی مناسبی صورت نگرفته است و تاکنون پژوهشی صورت جدی در موضوع گردشگر آیینی که مطالعه ای میان رشته ای در حوزه مردم شناسی فرهنگی و گردشگری است، دست به پژوهشی علمی نزده است. یکی از اهداف و دستاوردهای این تحقیق شناساندن هر چه بیشتر و بهتر فرهنگ ایران از دیدگاه مردم شناسی است که در این پژوهش بعنوان نمونه آئین نوروز در شهر شیراز انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است.پژوهش حاضرمطالعهای مردم‌شناختی با گرایش میان رشتهای با عنوان “مطالعه مردم‌شناختی جذب جهانگرد با تکیه بر آیین‌ه
ای ویژه ایرانی” است و از آنجا که پژوهشگر به واسط? انتقالِ موقت به مدت دو سال در شهر شیراز ساکن بوده است لذا در بخش میدانی تحقیق خود از روش مشاهده با مشارکت مستقیم و فعالانه در جامعه مورد مطالعه بهره جسته است.
2-1- اهداف پژوهش
به دلیل اینکه تاکنون جهانگردی از جنبه فرهنگی و مردم‌شناسی مورد توجه قرار نگرفته است و پژوهش در خصوص مردم‌شناسی گردشگری صورت نگرفته است، تحقیق مذکور کاملاً جدید محسوب می گردد. هدف معرفی آیین‌های شاخص‌های ایرانی که از توانائی‌ها و قابلیت‌های فرهنگی ایران هستند، و این آیین‌ها باید در صنعت جهانگردی به کار گرفته شوند تا به جامعه جهانی شناسانده شوند و احیاء گردند و رونق پیدا کنند. شناساندن این آیین‌ها به جامعه جهانی باعث اشتغال‌زایی و درآمدزایی برای مردم بومی‌ایران می‌شود. و در نهایت باعث توسعه منطقه و بالا رفتن غرور و هویت ملی به ویژه در میان نسل جوان کشور خواهد شد..
هدف کلی بررسی مردم‌شناسی جهانگری در ایران با تاکید بر شاخص‌های هویت میراث فرهنگی ایران که در این پژوهش بعنوان نمونه آئین نوروز در شهر شیراز انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این تحقیق می تواند برای شناخت عموم مردم ایران از فرهنگ غنی ایرانی بسیار مفید باشد و بخصوص در جذب جهانگردان علاقمند به فرهنگ یا جهانگردان فرهنگی بسیار مفید واقع شود.
3-1- اهمیت پژوهش
به دلیل اینکه تاکنون جهانگردی از جنبه فرهنگی و مردم شناسی مورد توجه قرار نگرفته است و پژوهش در خصوص مردم شناسی گردشگری صورت نگرفته است، تحقیق مذکور کاملاً جدید محسوب می گردد. هدف معرفی آئین‌های شاخص های ایرانی که از توانائی ها و قابلیت های فرهنگی ایران هستند، و این آئین ه